کندل یا کندل استیک یکی از مفاهیمی است که در بازارهای مالی یا در تحلیل ارزهای دیجیتال کاربرد دارد. اما آیا این مفهوم با معنی لغوی آن هم ارتباطی دارد؟
کندل یا Candle در لغت به معنی شمع و Candlesticks به معنی شمعدان است. هوما که یک فرد ژاپنی بود، اولین نفری بود از این مفهوم استفاده کرد؛ به همین دلیل است که مردم ژاپن را در استفاده از این روش پیشتاز میدانند. این مفهوم که از تاجران برنج به عاریه گرفته شده، برای سنجش و پیشبینی قیمت برنج به کار میرفته است. در واقع ایده این روش از زمانی به وجود آمد که کشاورزان ژاپنی متوجه شدند معاملات و قیمتهای بازار از احساسات طرفین معامله تاثیر میپذیرد و در نتیجه میخواستند حرکت قیمت برنج را ردیابی کرده و به یک بینش کلی در مورد بازار برسند.
امروزه این نمودارها به یک استاندارد جهانی تبدیل شده و نسبت به دیگر چارتها، کاربردیتر هستند.
کندل چیست؟
وقتی چند کندل در کنار یکدیگر قرار بگیرند، نمودار کندلی را به وجود میآورند. این نمودارها یکی از مهمترین شیوههای نمایش قیمت محسوب میشوند. با استفاده از این نمودارها میتوان بالاترین و پایینترین قیمت، و قیمت شروع و پایان معاملات در یک دوره زمانی مشخص را، به سادگی نشان داد. این نمودار علاوه بر این که به به خوبی نوسانات قیمت را پوشش میدهد، بسیار آسان است.
کندلها یکی از مهمترین ابزارهایی است که در تحلیل بازارهای مالی از آن استفاده میشود. زیرا با استفاده از آن میتوان تغییرات و نوسانات قیمت را در یک بازه زمانی مشخص به صورت دقیق به دست آورد.
نحوه نمایش کندل به صورت نمودار است که اجزا این نمودار را در ادامه توضیح خواهیم داد:
- قیمت بالا: این مولفه، بیشترین قیمتی را نشان میدهد که دارایی در طول بازه مشخص شده داشته.
- قیمت پایین: در این مولفه پایینترین قیمت دارایی را مدنظر قرار میدهیم.
- قیمت باز شدن: منظور از قیمت باز، قیمت دارایی در ابتدای بازه است؛ یعنی اولین قیمتی که کندل با آن شروع میشود.
- قیمت بسته شدن: قیمت بسته، قیمت دارایی در انتهای بازه را نشان میدهد. در صورتی که کندل به طور کامل تشکیل نشده باشد، قیمت بسته شدن را همان قیمت لحظهای در نظر میگیریم.
- بدنه کندل: به فاصله میان قیمت باز شدن و بسته شدن یک کندل، بدنه کندل گفته میشود. بدنه یکی از مهمترین ارکانی است که برای تحلیل کندل استفاده میشود.
- سایه بالا یا Upper shadow: فاصله بین بیشترین قیمت تا بدنه را نشان میدهد.
- در کندلهای نزولی، به فاصله میان قیمت باز شدن کندل و بیشترین قیمت، سایه بالایی گفته میشود.
- در کندلهای صعودی، به فاصله میان قیمت بسته شدن تا بیشترین قیمت، سایه بالایی گفته میشود.
- یکی دیگر از اجزا نمودار، سایه پایینی است که دقیقاً برعکس سایه بالایی است.
چه زمانی میتوان از کندل استفاده کرد؟
هنگامی که تغییرات قیمت سهم دارای روند مشخصی باشد، میتوان از کندل استفاده کرد.
تحلیلگران با استفاده از دادههای کندل استیک، مناسبترین قیمت برای خرید را پیدا میکنند. در واقع آنها احساسات و هیجانات سرمایهگذاران را به نمودار کندل تبدیل میکنند و با بررسی آن میتوانند زمان مناسب خرید و فروش را تشخیص دهند.
اما باید توجه داشته باشید که نمودارهای کندلی در زمینه خروج از سهم، عملکرد خوبی ندارند و نمیتوان به آنها اتکا کرد.
اجزای نمودار شمعی
بدنه اصلی و سایه از اجزای نمودار شمعی هستند. بدنه اصلی کندل، قیمت آغاز و پایان معامله را نشان میدهد. بخش دیگر نمودار، سایه است که از دو خط تشکیل شده. به خط بالایی سایه بالایی و به خط پایینی سایه پایینی گفته میشود.
دامنه نوسان سهم در طول بازه زمانی خرید و فروش، توسط سایهها نمایش داده میشود.
در صورتی که قیمت باز شدن کندل، پایینتر از قیمت باز شدن آن باشد، یعنی سهم با افزایش سهم روبهرو شده باشد، کندل را به صورت توخالی، سفید یا سبز نشان میدهیم.
در صورتی که قیمت باز شدن کندل بالاتر از قیمت بسته شدن آن باشد، نشان میدهد که سهم دچار کاهش قیمت شده و کندل آن به صورت توپر، مشکی یا قرمز نمایش داده میشود.
بخشی از کندل در بیرون از محدود باز و بسته قرار دارد که به ان سایه گفته میشود.
بدنه کندل چه چیزی را به ما نشان میدهد؟
بدنه کندل نشاندهنده قدرت آن است. در واقع هر چه کندل بلندتر باشد، یعنی قدرتمندتر است و هر چه کندل کوتاهتر باشد، نشاندهنده ضعف آن است.
کندل صعودی که بدنه بلندی دارد به ما نشان میدهد که خریداران دارای قدرت زیادی هستند؛ اما در صورتی که کندل نزولیمان بدنه بلندی داشته باشد، یعنی در سمت فروشندگان قدرت زیادی وجود دارد. دانستن این موضوع در تحلیل کندلها حائز اهمیت است.
تحلیل سایهها در کندل
اگر در تحلیل کندل مشاهده کردیم که سایه بلند است، به این معنی است که میان خریداران و فروشندگان، ناتوانی در تصمیمگیری وجود دارد. در واقع سایه بلند به ما نشان میدهد که در ابتدا خریداران قیمت را افزایش دادند؛ اما پس از مدتی، فروشندگان وارد شده و تلاش کردند که قیمت را کاهش دهند. این کشمکش باعث به وجود آمدن این سایه بلند شده است.
سایه پایین هم نشان میدهد که این اتفاق به صورت معکوس رخ داده است.
انواع کندل
انواع مختلفی از کندلها وجود دارد؛ اما بعضی از آنها متداولتر بوده و بیشتر به کار میآیند. در ادامه برخی از کندلهای معروف را توضیح خواهیم داد.
کندل چکش
در کندل چکش ما بدنهای کوتاه و سایه پایینی بلندی داریم و در پایین میتوانیم یک روند نزولی را مشاهده کنیم. الگو کندل چکش به ما نشان میدهد بر خلاف این که فشارهای فروش وجود داشته اما در نهایت به دلیل فشار خرید قوی، افزایش قیمت داشتیم. هنگامی که کندل چکش سبز نسبت به قرمز را مشاهده کردیم، احتمال بیشتری وجود دارد که بازار صعودی شود.
کندل چکش معکوس
در چکش معکوس ما دقیقا موردی وارونه چکش داریم. در این کندل، سایه پایینی وجود ندارد یا بسیار کوچک است و بدنه هم در قسمت پایینی قرار گرفته است. سایه بالایی هم طولانی است و طول آن به 2 الی 3 برابر بدنه میرسد. درصورتی که چکش معکوس سفید باشد، نشاندهنده بازگشت بازار است. این نشانه در صورت جمع شدن با نشانههای دیگر میتواند نشاندهنده تغییر روند نزولی به صعودی باشد.
کندل ماروبوزو سفید
این کندل در پایان روندهای نزولی تشکیل میشود. به همین دلیل انتظار میرود پس از تشکیل این الگو، روند نزولی به صعودی تبدیل شود.
در این کندل بدنه بلند است و سایهای ندارد. قیمت باز شدن با کف کندل و قیمت بسته شدن با سقف کندل برابر است. از این الگو میتوان نتیجه گرفت که قدرت خریداران نسبت به فروشندگان بیشتر است که این موضوع باعث میشود روند نزولی به صعودی تبدیل شود.
کندل ستاره دنبالهدار
در این کندل، حداقل میزان سایه بالایی، دو برابر بدنه است و سایه پایینی وجود ندارد یا ناچیز است. این کندل هشداری برای شروع روند نزولی است. اگر رنگ بدنه سیاه یا قرمز باشد، کندل اعتبار بیشتری خواهد داشت.
کندل دوجی
کندل دوجی شرایطی را به ما نشان میدهد که در آن قیمت باز شدن و بسته شدن دارایی یکسان است. بدنه این الگو نازک است و بیشتر به خط شبیه است.
الگو دوجی سفید به ما هشدار میدهد که قدرت خریداران در بازار کمتر شده و روند صعودی با این شرایط پایدار نخواهد ماند. با شکلگیری الگو دوجی میتوانیم نتیجه بگیریم که خریداران و فروشندگان در بازار به تعادل رسیدهاند.
کندل پوشای صعودی
این الگو کندل چندگانه، در پایان روندهای نزولی تشکیل میشود و شروع یک روند صعودی را به ما نشان میدهد. این الگو از دو کندل تشکیل میشود. کندل اول منفی و کندل دوم مثبت است. بدنه کندل دوم بلند است و کاملا کندل اول را میپوشاند.
این الگو به ما نشان میدهد که خریداران بزرگ کنترل بازار را به دست گرفتهاند و روند صعودی به زودی آغاز میشود.
کندل هارامی
این کندل یک الگوی بازگشتی صعودی است. یعنی در انتها این کندل صعودی شدن روند قیمت و در ابتدای آن روند نزولی را مشاهده میکنیم. این الگو از دو کندل تشکیل شده. کندل اولی بزرگتر و نزولی است و کندل دوم در وسط کندل اول به صورت مربعی شکل تشکیل میشود.
کندل ستاره عصرگاهی
در این الگو ما ابتدا یک کندل سیاه بلند و سپس یک کندل کوچک که پایینتر از بدنه کندل اول قرار گرفته را مشاهده میکنیم و آخرین کندل بالای بدنه کندل دوم قرار گرفته و حداقل 50% کندل اول را میپوشاند.
این الگو در پایان یک روند صعودی ایجاد میشود و نشانگر برگشت روند صعودی است.
کندل ابر تیره
الگوی کندل ابر تیره دو کندل با رنگهای متفاوت دارد. مهمترین نتیجهای که میتوان از این الگو دریافت کرد، رسیدن سهم به قیمت مقاومت است. در این الگو هر دو شمع بدنه بزرگی دارند. کندل اول با رنگ سفید تشکیل میشود و کندل دوم که حداقل 50% از شمع اول را پوشش میدهد شکل میگیرد. در صورتی که این کندلها ئر نقاطی بالاتر از سایز شمعها شکل بگیرند، یعنی روند از صعودی به نزولی تغییر میکند.
کندل رسوخگر
این کندل دقیقا نقطه مقابل ابر تیره به حساب میآید. در این الگو ابتدا کندل مشکی تشکیل شده و پس از آن کندل سفیدی تشکیل میشود که حداقل 50% از کندل مشکی را پوشش میدهد. از این الگو میتوان افزایش قیمت سهم و تغییر روند از نزولی به صعودی را نتیجه گرفت.
کندل سه کلاغ سیاه
الگوی کندل سه کلاغ سیاه معمولا حاوی خبرهای بدی راجع به قیمت سهم است. از این الگو میتوان ادامه روند نزولی و کاهش قیمت سهم را نتیجه گرفت. این الگو سه کندل دارد که با رنگ مشکی و به صورت متوالی تشکیل میشوند و عموما اندازه یکسانی دارند.
الگوهای کندلی چیست و در بازار مالی چه نقشی دارند؟
همانگونه که گفته شد، تصمیمات خریداران و فروشندگان باعث میشود که اشکال مختلفی در کندلها به وجود بیاید. به همین دلیل تحلیلگران با اتکا به تجربه و بررسی این الگوها، الگوهای کندلی را به وجود آوردند. پس از مشاهده الگوهای کندلی میتوان از بازار انتظار داشت که نزدیک به آن رفتار کند.
گپ در کندل
گپ قیمت هنگامی به وجود میآید که قیمت باز شدن کندل دوم با قیمت بسته شدن کندل اول برابر نیست. زیرا در حالت عادی قیمت بسته شدن یک کندل، برابر است با قیمت باز شدن کندل بعدی. این مسئله را میتوان در نمودارهایی با حجم بالا مشاهده کرد.
این اتفاق ممکن است به دلیل هیجان بازار یا بسته شدن آن رخ دهد. تفسیر گپ در هر جایگاهی، معنی خاص خود را دارد.
آیا تنها بررسی کندل برای انجام یک معامله خوب کافی است؟
برخی از اساتید معتقدند که شما میتوانید تنها با تحلیل کندلی و بررسی نمودارها و الگوهای آن، یک سرمایهگذاری موفق داشته باشید؛ اما برخی دیگر هم معتقدند استفاده از ترکیب تحلیلها میتواند سودمندتر باشد. در نهایت این موضوع به خود شما بستگی دارد. اگر تازهکار هستید، بهتر است ابتدا تحلیل کندلی را بیاموزید و پس از آن به سراغ بقیه روشها و ترکیب آن با روش کندلی بروید. در غیر این صورت امتحان کردن روش ترکیبی شاید باعث سوددهی بیشتری شود.
سخن پایانی
اصطلاحات زیادی در بازارهای مالی وجود دارند که اطلاع از مفهوم هر کدام و استفاده از آنها میتواند در جریان سرمایهگذاری به ما کمک کنند. کندل و نمودار کندلی یکی از آن مفاهیمی است که در دنیای سرمایهگذاری بسیار کاربرد دارد و شامل مفاهیم دیگری هم میشود. به همین دلیل در این مقاله به بررسی کامل و جامع مفهوم کندل پرداختیم و راجع به اجزا و انواع آن صحبت کردیم. علاوه بر این در مورد 10 مورد الگو کندل متداول هم توضیح مختصری ارائه شد که مفید فایده است. در صورتی هرگونه سوال یا ابهامی راجع به این مفاهیم برایتان به وجود آمد میتوانید از طریق بخش نظرات همین پست با کارشناسان بیتکورس در ارتباط باشید.