بازار فارکس (Forex) سالهاست که به یک بازار پرطرفدار تبدیل شده و از گوشه و کنار جهان، سرمایه‌گذاران جدی و آماتور بیشماری را به سمت خود جلب کرده است. سرمایه‌گذاری در بازار فارکس، یک مسیر درآمدزایی انعطاف‌پذیر و پرهیجان است. رقابتی بین‌المللی که میلیون‌ها تریدر (معامله‌گر) را به دریایی از اعداد و ارقام و نمودارها متصل می‌کند تا شانسشان را برای درآمدهای جذاب امتحان کنند. یا شاید با بی‌احتیاطی و بی‌توجهی به اصول و قواعد، دارایی بی‌زبان را در یک چشم‌‌به‌هم زدن به باد بدهند! اگر شما هم به یک منبع درآمد و راهکار جالب برای سرمایه‌گذاری فکر می‌کنید، با این مقاله همراه باشید تا ببینیم ماجرای این بازارِ عظیم‌الجثه و پرتلاطم از چه قرار است.
بازار فارکس چیست؟
فارکس (Forex) یک صرافی و بازار ۲۴ ساعته و آنلاین است که برای تبادل ارزهای خارجی (Foreign Exchanges) بوجود آمده و نامش را از پیوند دو واژهٔ Foreign و Exchange وام گرفته است. در این بازار پول کشورهای مختلف و بسیاری چیزهای دیگر ، در برابر هم مبادله می‌شود و حجم روزانهٔ معاملات از ۷/۵ تریلیون دلار (هزارمیلیارد) فراتر می‌رود! فارکس آنقدر بزرگ است که می‌تواند تمام بازارهای مالی جهان را از جمله بازار کریپتو (رمزارزها) و بازار بورس تمام کشورها، به‌راحتی ببلعد!
دسترسی به فارکس، همیشه برای عموم مردم امکانپذیر نبوده. یعنی در سال‌های دور، معاملات ارزی فقط و فقط در انحصار بانک‌های مرکزی و سازمان‌های مالی و شرکت‌های سرمایه‌گذاری سنگین‌وزن بوده است. تا اینکه از دههٔ ۷۰ میلادی و به لطف رونق اینترنت و پیشرفت فناوری، دروازه‌های این بازار عظیم‌الجثه به‌روی عموم مردم و سرمایه‌گذاران خرده‌پا هم باز می‌شود.
نکته:
عباراتی مثل Currency Market یا FX Market یا Exchange Market اسامی دیگری هستند که به بازار ارز بین‌المللی اشاره می‌کنند و هیچ تفاوتی با فارکس ندارند.
بازار فارکس کجاست؟
بازار فارکس یک بازار جهانی غیرمتمرکز است. یعنی محدودیتی به یک مکان فیزیکی و منطقهٔ جغرافیایی مشخص ندارد و همه چیز به‌صورت آنلاین و با کمک شبکه‌های کامپیوتری انجام می‌شود. به این قبیل بازارها که همهٔ مبادلات و خرید و فروش‌ها از طریق کامپیوتر انجام می‌شود، بازارهای OTC یا Over The Counter گفته می‌شود. به این معنا که سرمایه‌گذاران می‌توانند با کمک یک پلتفرم یا نرم‌افزار معاملاتی، و با یک دستگاه کامپیوتر یا موبایل از نقطه‌ای در دنیا به بازار متصل شوند.
بازار فارکس در چه ساعاتی فعال است؟
یکی از جذابیت‌های سرمایه‌گذاری در فارکس، اینست که چراغ بازار همیشه روشن و امکان معامله به‌صورت بیست و چهار ساعته فراهم است. یعنی ساعت کار بازار، از آغاز یک روز کاریِ جدید در توکیو و سیدنی و هنگ‌کنگ - در شرقی‌ترین نقطهٔ زمین - شروع می‌شود و کم‌کم سنگاپور و زوریخ و فرانکفرت و پاریس و لندن و سایر بازارها و مراکز مالی دنیا را در می‌نوردد تا در نهایت به نیویورک می‌رسد.
حالا در حالیکه شرکت‌ها و تریدرهای نیویورکی در حال خاموش کردن سیستم‌ها و جمع و جور کردن وسایلشان هستند، مجدداً کرکره‌های بازار توکیو و سیدنی و … بالا می‌رود و یک روز کاری جدید آغاز می‌شود. بدین ترتیب، بازار فارکس در تمام مناطق زمانی یا Time Zone های زمین باز بوده و امکان معامله در هر ساعتی از شبانه‌روز فراهم است.
نکته:
توصیهٔ معامله‌گران خبره اینست که از معامله در تعطیلات آخر هفته - به وقت استاندارد غربی، از جمعه بعدازظهر تا صبحِ شنبه - دوری کنیم. چون در این زمان برخی از بازارها تعطیلند و فارکس که مجموعه‌ای از بازارهاست، در حالت نیمه‌خواب‌آلوده به‌سر می‌برد. در این حالت حجم معاملات کمتر و هزینهٔ باز کردن معاملات بالاتر است. همچنین ممکن است در شروع هفته، بازار از دندهٔ چپ بیدار شود و نوسانات شدید و غیرقابل پیش‌بینی داشته باشد.
یک تریدر فارکس دقیقاً چه کاری انجام می‌کند؟
بین سرمایه‌گذاری در فارکس و بازار بورس یک تفاوت بنیادی هست. اینکه در فارکس وقتی خریدی انجام می‌دهیم، دارایی مشخصی مثل کالا، سهام یا اوراق بهادار به سبد دارایی‌های ما اضافه نمی‌شود. معامله‌گری یا ترید (Trade) در فارکس، عملاً شرکت در یک رقابت بین‌المللی، برای پیش‌بینی حرکات بازار ارز (یا شاخص نفت، طلا و نقره و …) است.
با این قید که پیش‌بینی بازار، بازی حدس و گمان نیست! بلکه برایند مقادیر زیادی تحلیل و استفاده از ترفندها و روش‌های معامله‌گری است و غیر از این، حاصلی جز ضررهای سنگین و هدر رفتن سرمایه ندارد! یک تریدر فارکس، اخبار سیاسی و اقتصادی جهان را به صورت روزانه دنبال می‌کند و به‌مرور با تأثیر اخبار بر بازار ارز آشنا می‌شود (تحلیل بنیادی).
همزمان دائماً نمودار قیمت‌ها و حرکات ارزها را از طریق یک پلتفرم نرم‌افزاری - مثل Metatrader یا TradingView- زیر نظر دارد و به‌دنبال الگوهای مشخص و شناسایی فرصت‌های معامله است (تحلیل تکنیکال). سرمایه‌گذاری در فارکس می‌تواند یک شغل یا یک سرگرمی انعطاف‌پذیر و درآمدزا باشد.
اما اجازه بدهید آب پاکی را روی دستتان بریزیم. معامله در فارکس - به‌دلیل امکان استفاده از اهرم - با تجربهٔ پایین و آموزش ناکافی، فوق‌العاده خطرناک است! در این حد که بیش از ۹۰ درصد تریدرها پولشان را از دست می‌دهند و فقط درصد بسیار پایینی - طبق آمار Gitnux فقط حدود ۳ درصد - از معامله‌گران به سودآوری منظم می‌رسند.
در بازار فارکس چه چیزی معامله می‌شود؟
گفتیم که فارکس یک صرافی بین‌المللی عظیم‌الجثه است که تعداد زیادی از صرافی‌ها و بانک‌ها و شرکت‌های سرمایه‌گذاری جهان را در خود جای داده است. یک چیزی در مایه‌های نسخهٔ دیجیتالِ خیابان منوچهری یا میدان فردوسی، ضربدر وسعت سیاره مشتری! (تقریباً ۱۳۰۰ برابر کرهٔ زمین)
معامله در بازار فارکس، پیش‌بینی نوسان ارزها و خرید و فروش آنها در برابر هم است. یعنی هر معامله‌ای که باز می‌کنیم، عملاً داریم یک ارز را به یک ارز دیگر تبدیل می‌کنیم یا به‌عبارتی، یکی را می‌خریم و دیگری را می‌فروشیم. از آنجاییکه در معاملات فارکسی، همیشه با مبادلهٔ دو عدد ارز سر و کار داریم، از اصطلاح جفت‌ارز (Currency Pair) استفاده می‌کنیم.
فرض کنید از روی اخبار اقتصادی یا بر اساس شناسایی یک روند (Trend) صعودی در نمودار قیمت، حدس می‌زنیم که دلار آمریکا (USD) قرار است در برابر ین ژاپن (JPY) رشد کند. یا احتمال دارد که ین ژاپن به دلایلی دچار اُفت شود و قیمتش در بازار سقوط کند. در هردوی این سناریوها، می‌دانیم که ارزش نسبی دلار در برابر ین (USD/JPY) در آستانهٔ افزایش است.
به ارز اول (نماد سمت چپ) که در این مثال دلار آمریکاست، ارز پایه (Base) و به ارز دوم (نماد سمت راست) که در این مثال ین ژاپن است، ارز مظنه (Quote) گفته می‌شود. حالا با این تفاسیر:
- اگر ارز پایه در حال قوی شدن یا ارز مظنه در حال سقوط باشد = به‌دنبال فرصت‌های خرید (Buy یا Long) می‌گردیم.
- اگر ارز پایه در حال ضعیف شدن یا ارز مظنه در حال صعود باشد = به‌دنبال فرصت‌های فروش (Sell یا Short) می‌گردیم.
نوسانات بازار فارکس از کجا آب می‌خورند؟
فرض کنید اتفاق مهمی در حوزهٔ اروپا می‌افتد و خبر مثبتی منتشر می‌شود. سرمایه‌گذاران کلان، بانک‌های مرکزی، هِج‌فاندها و شرکت‌های مالی بزرگ - که اصلی‌ترین بازیگران فارکس و سایر بازارهای مالی هستند - خبردار می‌شوند که وضعیت اقتصادِ اروپا در حال بهبود است و امکان افزایش ارزش یورو (EUR) وجود دارد.
حالا این بهبود اقتصادی و افزایش ارزش یورو نسبت به سایر ارزها، می‌تواند چندین و چند عامل سیاسی و اقتصادی داشته باشد. مثلاً فرض کنید مشکلات روسیه و اکراین، ختم به خیر شود یا یک توافق تجاری بزرگ بین کشورهای اتحادیهٔ اروپا انجام بگیرد یا بانک مرکزی اروپا یک آمار مثبت منتشر کند.
اتفاقات اینچنینی، تقاضای بین‌المللی را برای سرمایه‌گذاری در شرکت‌ها و بیزنس‌ها و بانک‌های اروپایی افزایش می‌دهند. تمام این سرمایه‌گذاری‌ها و روادید تجاری با اتحادیهٔ اروپا، به واحد پولِ این حوزه یعنی یورو (EUR) احتیاج دارد. پس تعداد زیادی از سرمایه‌گذاران و ارباب‌رجوع‌های بین‌المللی که بانک‌ها و کمپانی‌های خارجی هستند، باید به بزرگترین صرافی روی زمین - یعنی فارکس - مراجعه و ارز کشورشان را به یورو تبدیل کنند.
حالا وقت معامله و درآمدزایی است!
در مثال بالا فرض کردیم که به‌دلیل تقاضای بیشتر، ارزش یورو شروع به افزایش کرد. یعنی اگر تا دیروز، به ازای هر 1.00 واحد یورو، معادل 1.20دلار دریافت می‌کردیم، احتمالش هست که در چند روز آینده، بتوانیم به ازای هر 1.00 یورو 1.25 دلار بدست آوریم.
در این حالت می‌گوییم که نرخ مبادلهٔ یورو به دلار، از 1.20 به 1.25 افزایش یافته است. در ادبیات فارکسی یورو به دلار را با جفت‌ارز EUR/USD نمایش می‌دهیم و آنرا به‌صورت «یورو یواِس‌دی» یا همان یورو به دلار می‌خوانیم. این اعداد را که در اصل، حاصل تقسیم ارزش هر واحد از پول کشورها بر هم هستند، با عناوینی مثل نرخ مبادله ارز، نرخ تبدیل ارز یا نرخ برابری ارز می‌شناسیم.
در ادامهٔ همین مثال، فرض کنید نرخ تبدیل یا در اصطلاح فارکسی Exchange Rate یورو در برابر پوند مساوی 0.85 بوده است. حالا که اوضاع اروپا در حال بهبود است و توجهات به یورو افزایش یافته، نرخ برابری یورو به پوند یا EUR/GBP از 0.85 به 0.87 افزایش کرده است.
حالا اگر ما به عنوان تریدر یا سرمایه‌گذار، این افزایش نرخ را پیش‌بینی کنیم، باید در معاملات خرید (Buy) یورو شرکت کنیم. یعنی حدسمان را با خرید یورو در برابر دلار یا خرید یورو در برابر پوند، به بوته‌ٔ آزمایش بگذاریم. اگر حدسمان درست از آب در آمد و یورو رشد کرد - یا برعکس دلار یا پوند سقوط کردند - معامله یا ترید ما با سودآوری همراه است و در غیر اینصورت ضرر خواهیم کرد.
مزایا و معایب سرمایه‌گذاری در بازار فارکس
مزایای سرمایه‌گذاری در فارکس عبارتند از:
- بیشترین حجم معاملات و بیشترین نقدشوندگی در بین بازارهای مالی
- فعالیت ۲۴ ساعته‌ٔ بازار و امکان معامله در هر ساعتی از شبانه‌روز
- امکان باز کردن یا بستن معاملات به صورت آنی و بدون ماندن در صف انتظار
- بهره‌برداری از اهرم و امکان چندبرابر کردن سرمایهٔ اولیه با رعایت اصول مدیریت ریسک
- تعدد بالای روش‌ها و سیستم‌های معاملاتی بر اساس روش‌ها و سلایق مختلف
- تنوع بالایی از جفت‌ارزها و آیتم‌های قابل معامله
- پتانسیل درآمدی بالا با کمترین سرمایهٔ اولیه
معایب و خطرات سرمایه‌گذاری در فارکس عبارتند از:
- احتمال ضررهای سنگین به‌خاطر امکان استفاده از اهرم (Leverage) در معاملات
- شیب یادگیری تند و نیاز به تجربه و آموزش بالا برای رسیدن به سودآوری
- وجود پاره‌ای از تفاوت‌‌ها بین سیاست‌ها و قوانین در بروکرهای مختلف
- تأثیر پررنگ بانک‌ها و شرکت‌های بزرگ و احتمال ایجاد تغییرات غیرمترقبه در روند بازار
- احتمال وقوع موقعیت‌های استرس‌زا و نیاز به نظم و آمادگی ذهنی بالا
سرمایه اولیه برای سرمایه‌گذاری در فارکس چقدر است؟
امکان سرمایه‌گذاری با سرمایهٔ کم، یکی از دلایل محبوبیت فارکس در بین بازارهای مالی است. حداقل سرمایه برای سرمایه‌گذاری در فارکس، یک عدد مشخص و همگانی نداشته و به شرکت کارگزار یا بروکری که انتخاب می‌کنید بستگی دارد. کاربران ایرانی می‌توانند در بعضی از بروکرها با ۱۰۰ دلار یا حتی ۵۰ دلار، حساب باز کنند. برخی بروکرها هم با حداقل سرمایه ۵۰۰ یا ۱۰۰۰ دلار اجازهٔ دسترسی به بازار را می‌دهند. در ادامه تعدادی از بروکرهای مناسب را برای کاربران ایرانی معرفی می‌کنیم.
برای سرمایه‌گذاری در فارکس از کجا شروع کنیم؟
اولین قدم در شروع سرمایه‌گذاری در فارکس، در کنار آموزش و مطالعهٔ مفصل، تحقیق برای انتخاب یک بروکر (Broker) مناسب و قابل اعتماد است. بروکرهایی که با کاربران ایرانی کار می‌کنند، معمولاً بخشی از سایت را به آموزش نحوهٔ ساخت اکانت و واریز وجه و استفاده از پنل کاربری اختصاص داده‌اند. همچنین تعدادی شرکت ایرانی هم هستند که خودشان با یک بروکر خاص همکاری دارند و در روند ثبت‌نام و واریز پول شما را راهنمایی می‌کنند.
قدم اول، انتخاب یک بروکر مناسب
کارگزاران یا بروکرهای فارکس (Forex Brokers) شرکت‌هایی هستند که امکان دسترسی به بازار را برای کاربران و سرمایه‌گذاران فراهم می‌کنند. به دلیل تحریم‌های اقتصادی، بسیاری از بروکرهای مطرح جهان، به کاربران ایرانی سرویس نمی‌دهند. اما خوشبختانه تعدادی شرکت بین‌المللی و معتبر هستند که بیشتر تریدرهای ایرانی با آنها کار می‌کنند. قبل از اشاره به اسامی این بروکرها، یکسری نکات را مرور می‌کنیم تا بروکرتان را با آگاهی بیشتری انتخاب کنید.
بررسی سایت‌ها و مطالعهٔ بازخوردها
سایت‌های متعددی به نقد و بررسی بروکرهای مختلف پرداخته‌اند و با مقادیری مطالعه، می‌توان به اعتبار و سابقه و سایز یک بروکر پی برد و کمپانی‌های بی‌نام و نشان دوری کرد. اگر هم در اطرافیانتان کسی را دارید که در زمینهٔ فارکس فعالیت می‌کند که چه بهتر.
پشتیبانی مناسب برای کاربران ایرانی
وبسایت بعضی از بروکرها از زبان فارسی هم پشتیبانی می‌کند و برخی هم چت آنلاینِ فارسی دارند. دقت کنید که بعضی از بروکرها ممکن است سابقه و اسم و رسم کمتری نسبت به بقیه داشته باشند، اما در پاسخگویی به کاربران، بسیار سریع‌تر و بهتر عمل کنند.
تنوع ابزارها و امکانات معامله‌گری
یکی دیگر از نقاط تمایز بروکرها، امکانات و گزینه‌های معامله‌گری متفاوت است. دقت کنید که بروکر انتخابی شما، بیشترین سازگاری را با میزان سرمایه یا روش معاملهٔ شما باشد. مثلاً بعضی از بروکرها، حداقل سرمایهٔ بالایی می‌طلبند، برخی گزینه‌های محدودی برای انتخاب میزان اهرم دارند، عده‌ای هم علاوه بر جفت‌ارزها، امکان معاملهٔ رمزارز را هم به کاربران می‌دهند.
سرعت و امنیت بالا
بستن و باز کردن معاملات فارکسی باید در کسری از ثانیه اتفاق بیافتد. یعنی سرعت پردازش و اجرای دستورات توسط بروکر بی‌نهایت حیاتی است. همچنین یک بروکر خوب، باید امنیت سرمایه‌گذاری کاربرانش را تأمین کند و برای این مورد امکانات و مقررات سفت و سختی داشته باشد. بنابراین باید دنبال بروکرهایی گشت که اصطلاحا از بیشترین تعداد رگولاتوری و گواهی‌های بین‌المللی برخوردار باشند.
تعدادی از بروکرهای مناسب برای کاربران ایرانی
دقت شود که این اسامی، صرفاً برای آگاهی کاربران و خوانندگان هستند و بیت‌کورس، هیچ‌کدام از این بروکرها را به طور خاص تأیید نمی‌کند و پروسهٔ تحقیق و بررسی را به عهده خوانندگان گرامی می‌گذارد. هر کدام از این بروکرها مزایا و ویژگی‌های خودشان را دارند و باید دید که کدام‌یک با شرایط و ترجیحات سرمایه‌گذاران سازگارترند.
- بروکر لایت فایننس - LiteFinance
- بروکر آلپاری - Alpari
- بروکر کپیتال آی‌سی‌ام - Capital ICM
- بروکر ویندزور - Windsor
- بروکر آمارکتس - Amarkets
- بروکر اینگات - InGot
ساخت اکانت دمو برای تمرین
قویاً توصیه می‌کنیم که قبل از واریز وجه به حساب بروکر و شروع ترید با پول واقعی (Real Account)، یک اکانت دمو (Demo Account) بسازید و مدتی با ابزارها و پلتفرم‌های مخصوص ترید تمرین کنید. بعضی از این نرم‌افزارها مثل Metatrader و TradingView هم نسخهٔ ویندوز و هم نسخهٔ موبایل دارند و جزو ابزارهای استاندارد محسوب می‌شوند. در ضمن برای استفاده از این اپ‌ها، نیازی به ساخت اکانت در یک بروکر خاص نیست.
آشنایی با مهمترین اصطلاحات بازار فارکس
موفقیت سرمایه‌گذاری در بازار فارکس، بیش از اینکه به انتخاب یک بروکر درست و درمان مرتبط باشد، به آموزش و کسب تجربهٔ کافی در تحلیل بنیادی و تحلیل تکنیکال و مدیریت سرمایه مربوط است. موردی که بدون درک عمیق از اصطلاحات و مفاهیم فارکسی، عملاً امکانپذیر نیست. موارد زیر، گوشه‌ای از مهمترین واژه‌ها و اصطلاحات رایج را در ادبیات فارکسی هستند.
جفت‌ارزهای اصلی (Major)
جفت‌ارزهای اصلی (Major Currency Pairs) مرسوم‌ترین جفت‌ارزهای بازار فارکس هستند، بیشترین حجم معاملات را به خود اختصاص می‌دهند و از قدرت‌های برتر اقتصادی نشأت می‌گیرند.
- EUR/USD - یورو به دلار آمریکا
- GBP/USD - پوند بریتانیا به دلار آمریکا
- USD/JPY - دلار آمریکا به ین ژاپن
- USD/CHF - دلار آمریکا به فرانک سوئیس
- AUD/USD - دلار استرالیا به دلار آمریکا
- USD/CAD - دلار آمریکا به دلار کانادا
- NZD/USD - دلار نیوزلند به دلار آمریکا
جفت‌ارزهای فرعی (Minor)
جفت‌ارزهای فرعی (Minor Currency Pairs) از دو ارز فرعی یا یک ارز فرعی و یک اصلی تشکیل شده‌اند. حجم معاملات انجام گرفته با این جفت‌ارزها پایین‌تر است و متعاقباً هزینهٔ معامله با این ارزها بیشتر است.
- EUR/GBP - یورو به پوند بریتانیا
- EUR/JPY - یورو به ین ژاپن
- GBP/JPY - پوند بریتانیا به ین ژاپن
- GBP/CAD - پوند بریتانیا به دلار کانادا
- CHF/JPY - فرانک سوئیس به ین ژاپن
- EUR/AUD - یورو به دلار استرالیا
- NZD/JPY - دلار نیوزلند به ین ژاپن
جفت‌ارزهای نادر (Exotic)
جفت ارزهای نادر (Exotic Currency Pairs) کمترین حجم معاملات را دارند، هزینهٔ کمیسیون بالایی به شما تحمیل می‌کنند و بیشتر به‌درد سرمایه‌گذاران کارکشته می‌خورند.
- AUD/NOK - دلار استرالیا به کرون نروژ
- AUD/SGD - دلار استرالیا به دلار سنگاپور
- CHF/SEK - فرانک سوئیس به کرون سوئد
- EUR/HUF - یورو به فورینت مجارستان
- CAD/SGD - دلار کانادا به دلار سنگاپور
تحلیل بنیادی یا فاندامنتال (Fundamental)
پیش‌بینی رفتار و حرکات بازار بر اساس تحلیل اوضاع سیاسی، اقتصادی و اخبار و رویدادهای جهان.
تحلیل فنی یا تکنیکال (Technical Analysis)
تحلیل و پیش‌بینی حرکات بازار بر اساس شناسایی الگوها و حرکات خاص از طریق نمودارهای قیمت.
مفهوم پیپ (pip)
پیپ مخفف عبارت Percentage in Point و کوچکترین واحد اندازه‌گیری تغییرات قیمت در بازار فارکس است. مثلاً اگر نرخ برابر جفت ارز USD/JPY از 134.43 به عدد 134.45 تغییر کند. می‌گوییم که این جفت‌ارز به اندازهٔ ۲ پیپ رشد کرده است. اگر شما در معاملهٔ خرید شرکت کرده باشید، به اندازهٔ ۲ پیپ سود خواهید کرد. میزان این سود به میزان لات و اهرمی که انتخاب گرده‌اید بستگی خواهد داشت. یعنی ۲ پیپ شما ممکن است ۲۰ دلار سود به حسابتان اضافه کند یا ۲۰۰ و یا ۲۰۰۰ دلار!
مفهوم اهرم (Leverage)
اهرم اصلی‌ترین ویژگی معامله در بازار فارکس است و به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهد که با سرمایهٔ کم، در معاملات بزرگ - که شامل تمام معاملات ارزی می‌شود - شرکت کنند. باید دقت کرد که استفاده از اهرم، هم سود و هم ضرر شما را ۵۰ یا ۱۰۰ یا ۵۰۰ برابر می‌کند و استفاده از آن بدون رعایت اصول مدیریت ریسک، فوق‌العاده خطرناک است.
مفهوم لات (Lot)
در فارکس حجم معاملات ارزی را با لات نشان می‌دهند. یک لات معادل 100,000 واحد از ارز اصلی مورد معامله است. مثلاً یک معامله دلاری با حجم 1 لات مساوی با 100,000 دلار است. برای معاملات سبک‌تر و با حجم پایین‌تر، مفهوم مینی لات (یک دهم لات = ده‌هزار دلار) و میکرولات (یک صدم لات = هزار دلار) هم وجود دارد.
بالانس (Balance)
بالانس اندوخته و سرمایهٔ شما در حساب فارکس است. مثلاً اگر از طریق بروکر ۱۰۰۰ دلار به حسابتان واریز کرده باشید، بالانس حساب شما ۱۰۰۰ دلار است. اگر یک معاملهٔ سودآور ۵۰ دلاری بکنید، بعد از بسته شدن معامله و تثبیت این سود، بالانس شما ۱۰۵۰ دلار خواهد بود.
اکوئیتی (Equity)
اکوئیتی، سرمایهٔ لحظه‌ای و تثبیت‌نشدهٔ شماست. یعنی تمام معاملات باز یا فعالتان هم در مقدار اکوئیتی تأثیر دارند (برخلاف بالانس). معاملات باز، هنوز سود و ضررشان قطعی نیست و با نوسانات بازار دائماً در حال تغییر هستند. به‌محض بسته شدن معاملات، این سود و زیان به بالانس شما اضافه و یا از آن کم می‌شود. بنابراین وقتی هیچ معاملهٔ بازی نداریم، بالانس و اکوئیتی ما عملاً یکسان است.
سواپ (Swap)
سواپ هزینه یا بهره‌ایست که بروکر، به ازای هر یک روز باز نگهداشتن هرکدام از معاملات شما دریافت می‌کند. برخی اوقات هم هست که نرخ این بهره، نسبت به روز قبل کمتر می‌شود. در این حالت اختلاف این نرخ به حساب کاربر واریز می‌گردد.
مارجین (Margin)
مارجین که یکی از مفاهیم مهم در معاملات دارای اهرم است، بخشی از سرمایه یا بالانس حساب شماست که بروکر به عنوان حاشیهٔ امنیت یا وثیقهٔ معاملاتی کنار می‌گذارد تا مطمئن باشد، سرمایهٔ شما اعتبار کافی را برای معاملاتی که می‌کنید دارد. یعنی بالانس شما ضررهای احتمالی را - که به لطف اهرم چندبرابر می‌شوند - تاب می‌آورد.
فری مارجین (Free Margin)
فرض کنید یک چندتایی معامله یا ترید باز دارید و بخشی از سرمایهٔ شما درگیر و بلاتکلیف است. فری مارجین آن بخشی از بالانس یا دارایی شماست که هنوز دست‌نخورده و امکان باز کردن معاملات جدید را برایتان فراهم می‌کند.
مارجین کال (Margin Call)
مارجین کال بدترین اتفاق ممکن و کابوس تریدرهای فارکس است. به این معنی که برایند معاملات باز یا فعال شما، به میزان خطرناکی به سمت منفی است و دارد به آستانهٔ تحمل مارجین شما نزدیک می‌شود. یعنی احتمالش هست که با یک نوسان ناجور و ضرر بیشتر، بخش عظیمی از دارایی شما یا تمام آن از بین برود و داراییتان صفر شود! در این شرایط یا باید به حسابتان پول تزریق کنید یا با تکنیک‌های معاملاتی، اوضاع را به کنترل خودتان در بیاورید.
مدیریت سرمایه و ریسک (Money Management)
مدیریت پول یا مدیریت ریسک، مجموعه‌ای از تکنیک‌ها و قوانین هستند که تریدر روی سیستم معاملاتی خودش اعمال می‌کند تا برایند سود و زیان معاملات، به سمت مثبت و رشد سرمایه‌اش باشد. به عنوان مثال، هرگز بیش از X درصد کل سرمایه‌اش را وارد معاملات نمی‌کند یا هرگز بیش از N عدد معاملهٔ باز را به‌صورت همزمان انجام نمی‌دهد. تریدرهایی که مانی منیجمنت را جدی می‌گیرند، هرگز رنگ مارجین کال را نخواهند دید و در درازمدت سود می‌برند.
بازار گاوی (Bullish Market)
بازار گاوی به بازاری گفته می‌شود که روند (Trend) صعودی در پیش گرفته و برایند حرکات و نوساناتش به سمت افزایش قیمت است. تریدرها در یک بازار گاوی یا صعودی، معمولاً به دنبال فرصت‌های خرید می‌گردند.
بازار خرسی (Bearish Market)
بازار خرسی به بازاری گفته می‌شود که روند (Trend) نزولی در پیش گرفته و برایند حرکات و نوساناتش به سمت کاهش قیمت است. تریدرها در یک بازار خرسی یا نزولی، بیشتر به دنبال فرصت‌های فروش هستند.
مفهوم لانگ (Long)
وقتی وارد معاملهٔ خرید می‌شوید و قرار است از صعود قیمت سود کنید، اصطلاحا وارد Long Position شده‌اید.
مفهوم شُرت (Short)
وقتی وارد معاملهٔ فروش می‌شوید و قرار است از سقوط قیمت سود کنید، اصطلاحا وارد Short Position شده‌اید.
تعریف اسپرد (Spread)
برای آشنایی با مفهوم اسپرد - که درک آن فوق‌العاده مهم است - باید ابتدا با دو واژهٔ Ask و Bid سر دربیاوریم. در بازار فارکس برای معاملهٔ هر جفت‌ارزی که در نظر بگیریم، دو قیمت مختلف وجود دارد. یکی قیمت Ask و دیگری قیمت Bid.
فرض کنید که قصد معاملهٔ دلار استرالیا به دلار آمریکا یا جفت ارز AUD/USD را دارید. حالا اگر قصد انجام معاملهٔ خرید (Buy) داشته باشید، بازار فارکس - دقیقاً مثل یک صرافی - رقمی بالاتر از ارزش فعلی جفت‌ارز، از شما تقاضا یا درخواست (Ask) می‌کند که در مثال پایین مساوی با 0.9192 است.
از آنطرف اگر قصد فروش جفت ارز را داشته باشید، بازار یا صرافی آنرا با رقم ارزانتر از پیشنهاد شما (Bid) برمیدارد که در اینجا 0.9189 است و پایین‌تر از قیمت خریدتان است. و این اختلاف قیمت همان سودی است که بروکر یا صراف شما برای خودش برمیدارد و اصطلاحاً با عنوان اسپرد Spread شناخته می‌شود.
یعنی در یک کلام، بازار یا بروکر:
- با یک رقم گرانتر به تریدر می‌فروشد (Ask)
- و با یک رقم ارزانتر از تریدر می‌خرد (Bid)
کلام آخر
سرمایه‌گذاری در فارکس، یک فعالیت جذاب و اغواکننده است. یک شغل انعطاف‌پذیر که می‌تواند از یک سو باعث تحقق اهدافتان شود و از سوی دیگر، در کسری از ثانیه، داراییتان را به باد دهد! توصیه می‌شود که اگر برای معامله و سرمایه‌گذاری در فارکس جدی هستید، آموزش و مطالعهٔ روازنه و هدفمند را در برنامه بگنجانید، تا می‌توانید در مورد بروکرها اطلاعات کسب کنید، از تریدرهای باتجربه مشاوره بگیرید، با ابزارهای ترید کلنجار بروید، در یوتیوب ویدیوهای آموزشی ببینید، اکانت دمو بسازید و استراتژی‌های مختلف معامله و مدیریت سرمایه و ریسک را تست کنید. در یک کلام، مسیرِ یک تریدر سخت‌گیر، باسواد و کاردرست را در پیش بگیرید. چون فقط در اینصورت، از این بازار پرتلاطم جان سالم به‌در می‌برید و به جمع کوچک تریدرهای موفق خواهید پیوست.